تاریخچه نوشتن در جهان ، خَط یا دبیره هنر یا وسیلهای برای ثبت و نوشتن اندیشه ها با استفاده از نشانه ها است که به چشم آشنا باشد و دیده شود. حافظ میگوید: خط زبان دست است و حافظ افکار و آثار.
در واقع، بشر از زمانی که خواست آنچه را میاندیشد نقش کند، گام به جهان خط و نگارش نهاد.
دبیره هایی که امروزه مورد استفادهٔ مردم جهان قرار دارند عبارت اند از:
- لاتین (انگلیسی): Latin
- سیریلیک (روسی): Кириллица
- یونانی: Ελληνικά
- گرجی: ქართული (شامل آسومتاورولی، نوسخوری و مخدرولی)
- ارمنی: Հայերեն
- چینی: 汉字
- کانا (ژاپنی): 仮名 (شامل کانجی، هیراگانا و کاتاکانا)
- هانگول (کرهای): 한글
- عربی: العربیة
- عبری: עברית
- برهمایی (هندی): हिन्दी
- گعز (اتیوپیایی): ግዕዝ
- تهانا: ތާނަ
- کانادایی
جهت نگارش انواع خط
- از چپ به راست: لاتین، سیریلیک، یونانی، گرجی، ارمنی و اتیوپیایی و همچنین مصری، سانسکریت و اسلاوی
- از راست به چپ: عبری و همچنین کلدانی، آسوری و عربی
- از بالا به پائین: چینی و ژاپنی سطور از بالا به پائین و حروف از راست به چپ
- از پائین به بالا: مکزیکی
لازم به یادآوری هست که کهنترین نوشتهها معمولاً از «راست به چپ» و سپس از «چپ به راست» نوشته شدهاست. حتی درآغاز نوعی روش شیار گونه نیز متداول بودهاست.
در یونان قدیم، نوعی نگارش بوده که ابتدا از راست به چپ مینوشتند و چون به انتهای سطر میرسیدند از چپ براست مینوشتند و باهمین ترتیب تا آخر پیش میرفتند
تاریخ خط
در قدیم یک سلسله فیقنی ها علایمی وجود داشت که تا حدی به حفظ خاطرهها و اموری که باید حفظ شوند، کمک میکرد، نظیر: چوبخطهای کوچک آلمانیهای قدیم یا ریسمانهای گرهخوردهٔ مردمان پرو از زمان اینکاها یا گردن بندهای صدفی قوم ایروکوا به نام وامپون و بالاخره چوبخطهای استرالیاییها؛ و برخی از دانشمندان ایرانیها و تمدن سیلیرک را اولین مخترعان خط میدانند.
خط تصویری
خط تصویری (به انگلیسی: Pictogram) مرحله دوم از مراحل اساسی خط است در این مرحله برای اظهار یک فکر، صورت آن را میکشیدند، مثلاً برای نوشتن یک حیوان، شکل آن را میکشیدند.
شاید احتیاج به حفظ خاطرهها و ثبت اندیشهها، نخستین محرک پیدایش خط در بین اقوام ابتدایی بودهاست.
چرا که انسان اولیه برای حفظ اموری که میخواست سالهای دراز باقی بماند، ابتدا به رسم شکل و صوَر آنها پرداخت و تصویرهای واقعی را برای ارتباط کتبی ترسیم کرد و از این تصویرنگاری، خط تصویری آغاز شد.
تعداد فراوان تصویرها و عدم امکان نقش کردن مسائل عاطفی، کمبودهای این روش نگارش بود.