بیماری کلیوی و راه‌های درمان آن: کلیه‌ها یک جفت عضو لوبیایی شکل و قهوه‌ای رنگ می‌باشند که در طرفین ستون فقرات و در موازات اصلی مهره ۱ تا ۳ کمری قرار دارند. کلیه راست کمی پایین‌تر از کلیه چپ واقع است؛ به دلیل موقعیت و شکل کبد در بالای کلیه راست. کلیه‌ها در انسان بر روی جدار خلفی شکم و بیرون از حفره صفاق قرار دارند. وزن هر کلیه در بالغین ۱۵۰ گرم می‌باشد و اندازه آن تقریباً با مشت بسته برابر است. میانه کلیه دارای فرورفتگی به نام ناف است که شریان و ورید کلیوی، اعصاب، عروق لنفاتیک و حالب از آن می‌گذرند. حالب ادرار نهایی را به مثانه می‌برد تا ذخیره شده و سپس دفع گردد. کلیه از کپسولی پوشیده شده‌است تا از آن، محافظت شود.
وظایف کلیه
یکی از اصلی‌ترین وظایف کلیه بیرون راندن مواد زاید تولید شده بر اثر متابولیسم یا خورده شده، می‌باشد. کنترل حجم و ترکیبات مایعات بدن نیز از کارکردهای کلیه می‌باشد. قسمت عمده حفظ تعادل بین میزان دریافت و میزان دفع در مورد آب و تقریباً تمام الکترولیت‌های بدن بر عهده کلیه‌ها می‌باشد.
کلیه‌ها مهم‌ترین وظیفه خود را با تصفیه پلاسما و برداشت مواد از فیلتر، بسته به نیازهای بدن انجام می‌دهند. کلیه‌های با دفع مواد ناخواسته به توسط ادرار بدن را تمیز کرده و مواد مورد نیاز را به خون بازمی‌گردانند.
قاتل خاموش: بیماری کلیوی مزمن (KBH)
بیماری های کلیوی قاتل خاموشی می باشد که کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی تحت تأثیر خود قرار می دهد. بیماری کلیوی مزمن (KBH) ۱۰ درصد از جمعیت کل دنیا را تحت تأثیر خود قرار می دهد، این بیماری نوعی مشکل سلامتی است که کلیه گروه های سنی و کلیه نژادها را تحت تأثیر خود قرار می دهد. باز هم ارقام نشان می دهد که؛ نیمی از اشخاصی که سن آنها ۷۵ یا بیشتر می باشد به بیماری کلیوی مزمن دچار هستند. در افراد بین سنین ۶۵ تا ۷۴ از هر پنج مرد یک نفر و از هر چهار زن یک نفر به بیماری کلیوی مزمن مبتلا می باشد. متخصصین نفرولوژی مرکز بهداشت آناتولی، در رابطه با بیماری کلیوی مزمن اطلاعات مهمی را ارائه می نمایند.
حتما بخوانید :
علایم بیماری کلیوی مزمن چیست ؟ چگونه تشخیص داده می شود ؟
بیماری کلیوی مزمن در مراحل اولیه هیچگونه علائم یا نشانه ای ندارد. بدون مواجه شدن با هیچگونه علائمی امکان از بین رفتن ۹۰ درصد از عملکرد کلیه وجود دارد. در مقابل این بیماری با چند آزمایش ساده که در ذیل آمده است قابل تشخیص می باشد: آزمایش ادرار و مشاهده وجود یا نبودن پروتئین در ادرار. آزمایش خون برای اندازه گیری کراتینین موجود در خون. وجود ورم در مچ پا، فشار خون بالا، خستگی، مشکل تمرکز، بی اشتهایی و ادرار کف آلود از نشانه های بیماری کلیه می باشد.
انواع بیماری‌ها
۱. بیماری کلیوی حاد یا نارسایی حاد کلیه: وقتی که ناگهان کار کلیه‌ها متوقف می‌شود.
۲. بیماری کلیوی مزمن (کهنه) یا نارسایی مزمن کلیه: در این نوع رشد این پروسه و روند بیماری در طی چند ماه یا حتی چند سال طول می‌کشد و چنانچه درمان نشود، می‌تواند باعث از کار افتادن یک کلیه یا هر دوی آنها شود.
نشانه‌ها و علائم هر نوع بیماری بستگی به شدت آن دارد. بیماری نوع اول اغلب پس از یک عمل جراحی پیچیده یا یک ضربه یا آسیب جدی رخ می‌دهد که علائم آن مثل جمع شدن مایع، خون‌ریزی داخلی، سرگیجه و حالت کما به‌طور یک دفعه و ناگهانی خودشان را بروز می‌دهند که خوشبختانه در بسیاری از بیماران با درمان مناسب کلیه‌ها به وضعیت طبیعی یا نزدیک به آن باز می‌گردند. بیماران مبتلا به بیماری کلیوی مزمن، معمولاً با کاهش دائمی عملکرد کلیه‌ها مواجه می‌شوند که بیماری فشار خون و دیابت از رایج‌ترین دلایل آن است. درحقیقت بیش از ۴۰ درصد بیمارانی که به بیماری دیابت نوع یک مبتلا هستند، به بیماری کلیه مزمن نیز دچار خواهند شد. چنانچه بیماری دیابت کنترل شود، احتمال ناراحتی کلیه کاهش پیدا می‌کند.
نحوه درمان بیماران کلیوی
نحوه درمان این بیماران بستگی به درجه بیماری و میزان پیش رفتگی آن دارد و در مراحل اولیه با تجویز داروهایی خاص قابل درمان است، اما در مراحل حادتر و انتهایی این بیماران به «دیالیز» منظم یا حتی پیوند کلیه نیاز دارند. در دیالیز از دستگاهی استفاده می‌شود که محصولات اضافی و فضولات و فلویدهای اضافه را از خون بدن خارج می‌کند و آن را تصفیه می‌کند. دو نوع دیالیز برای این بیماران وجود دارد، در نوع اول آن که HD نامیده می‌شود، بیمار هفته‌ای سه مرتبه یا بیشتر باید به مرکز دیالیز برود و تا اتمام درمان به ماشین مربوط به دیالیز وصل باشد. اما نوع دوم آن که PD نامیده می‌شود، معمولاً هر روز انجام می‌شود که در این روش با استفاده از لوله‌ای که هنگام پیوند کلیه در قسمت نیم تنه بالای بیمار قرار داده‌اند فضولات و مواد سمی از داخل کلیه انسان خارج می‌شود.
نگهداری از کلیه
۱. فشار خون خود را همیشه کمتر از ۱۲۰ روی ۸۰ نگه دارید.
۲. چنانچه به بیماری دیابت مبتلا هستید، حتماً تحت نظر پزشک باشید و سعی کنید آن را کنترل کنید.
۳. رژیم غذایی مناسب و مغذی داشته باشید و حداقل روزانه ۵ وعده از میوه جات و سبزیجات استفاده کنید.
۴. مراقب کلسترول خون خود باشید.
۵. سیگار نکشید.
۶. روزانه بیش از ۲/۴۰۰ میلی‌گرم سدیم (نمک) مصرف نکنید، یعنی تقریباً معادل یک قاشق چایخوری.
۷. حتماً روزانه زمانی را به ورزش اختصاص دهید.
۸. حتماً سالی یک بار برای معاینه کلیه‌های خود نزد پزشک بروید.
۹. همه آزمایش‌های مربوط به کلیه را که پزشک شما لازم و ضروری می‌داند، انجام دهید.
۱۰. چنانچه دچار عفونت‌های کلیوی یا مثانه شدید نزد پزشک بروید که از علایم آن ادرار همراه درد یا سوزش، کدر و قرمز رنگ شدن رنگ ادرار، تب و لرز شدید، کمر درد یا درد در دو طرف دنده‌های بدن است.
۱۱. تا می‌توانید آب بنوشید. روزی ۶ تا ۸ لیوان
۱۲. از مصرف خودسرانه داروها بپرهیزید؛ زیرا اغلب مواد دارویی از کلیه جذب می‌شوند (مواد نیروزایی که افراد بدنساز استفاده می‌کنند به شدت به کلیه و به اندام‌های دیگر آسیب جدی در صورت مصرف مکرر وارد می‌کند)
